منطقه دور افتاده وا در ایالت شان واقع در شرق میانمار منطقهای است که کمتر غریبهای به آنجا پا گذاشته است. به مردم این منطقه، که نه رسما ولی عملا خودمختار است، در گذشته "وای وحشی" لقب داده بودند. در این منطقه مواد مخدر، پول و حیات وحش در حال شکوفاییاند.
ایالت وا یکی از مرموزترین مناطق جهان است. حتی در نقشه گوگل نمیتوان آنرا پیدا کرد. با درخواست ویزای شما برای سفر به این منطقه موافقت نخواهد شد.
یک مقام ایالت وا میگوید: "ما فکر میکردیم همه کسانی که میخواهند به اینجا بیایند جاسوسند."
اما وضعیت در میانمار و ایالت وا در حال تغییر است. در نتیجه، به دلایلی که هنوز کاملا برای ما مشخص نیست از بیبیسی و تعداد اندکی از خبرنگاران رسانهای بینالمللی و محلی دعوت شد در اولین سفر و به صورت یک تور برنامه ریزی شده از این منطقه دیدار کنند.
گذشته از اینکه منبع مالی آن پولهای غیرقانونی باشد یا نه، ایالت وا مدارس و جاده هایی دارد که برای سایر ایالت های برمه منبع حسادت خواهد بود
ما از یک پست مرزی در فاصله کوتاهی از مرزهای شمال شرقی میانمار با چین وارد این منطقه شدیم. پس از بازرسی کامل توسط سربازان، از یک منطقه خالی از سکنه عبور کرده و بعد تعدادی از کارکنان یک شبکه تلویزیونی محلی به نام وا تی وی به گرمی از ما استقبال کردند.
در حالیکه سوار وانتهایی میشدیم که منتظر انتقال ما بودند آنها به ما خوشامد گفتند. مثل اولین ملاقات زوجی است که مدتها منتظر آن بودهاند و با توجه به پیشینه مردم وا همه ما کمی نگران بودیم.
در دورانی که این مناطق تحت کنترل بریتانیا بود ساکنان این منطقه را "وای وحشی" لقب داده بودند. آنها به خاطر قساوت در جنگ، قطع کردن سر دشمنان و گذاشتن آن روی نیزه شهرت داشتند.
ما به سمت جنوب و مناطق تحت کنترل شورشیان حرکت کردیم و بهتر است این حکایتهای هولناک را فراموش کنیم.
ایالت وا به اندازه ناحیه ولز در بریتانیاست و جمعیت آن حدود نیم میلیون نفر است. در حقیقت مثل کشور مستقلی در دل کشور دیگری است که به مرز چین چسبیده است. خودگردانی آن محصول توافق صلح بین شورشیان و دولت مرکزی در سال ۱۹۹۸ است.
در ازای توقف جنگ، مناطقی در اختیار شورشیان قرار گرفت که با آن هر چه میخواهند بکنند. در نتیجه ساکنان منطقه وا، کشت گرانترین محصول یعنی خشخاش را انتخاب کردند.
بخش اعظم تولید و تجارت این ایالت از جمله کشت چای به چین ختم میشود
در دهه بعد از آن منطقه وا و منطقه مثلث طلایی (منطقهای میان میانمار، لائوس و تایلند) به عنوان یکی از اصلیترین تولید کنندگان تریاک و هروئین جهان شناخته شدند.
به نظر میرسد یکی از اهداف سفر ما که خیلی دقیق برنامه ریزی شده این است که نشان دهند منطقه وا مواد مخدر را کنار گذاشته است. بنابراین در اولین روزها ما را به دیدن مزارعی بردند که در آنها به جای خشخاش محصولات دیگری مثل چای، قهوه و یا کائوچو کشت میشود.
در مونگ مائو، دومین شهر ایالت وا، یک تاجر تایوانی در مزرعه کشت چای خود با ما صحبت کرد. او گفت مثل تقریبا تمامی محصولاتی که در ایالت وا تولید میشود چای او نیز به چین صادر میشود.
در واقع ایالت وا بیشتر شبیه به چین است تا میانمار. پول در گردش، یوان چین است، زبان اصلی ماندارین است و اکثر خدمات منطقه مثل شبکه انتقال برق و یا شبکههای تلفن موبایل همه چینی هستند.
ینگ گار، وزیر ساخت و ساز ایالت با خنده بلندی میگوید:"من نمیدانم به خاطر اینکه بخشی از میانمار هستیم واقعا چه نصیب ما میشود. ولی ما استقلال نمیخواهیم، میخواهیم بخشی از میانمار باقی بمانیم."
این استراتژی تاکنون نتیجه خوبی داده است: مردم ایالت وا در دو دهه گذشته با زیرکی توانسته اند دو همسایه بزرگ خود را علیه یکدیگر به بازی بگیرند.
در ایالت وا پول در گردش، زبان اصلی و بخش اعظم زیرساخت ها و خدمات چینی هستند
یک نیروی مسلح شورشی بسیار مجهز ارتش میانمار را از منطقه دور نگاه داشته و همزمان با اتکا به روابط اقتصادی نزدیک با چین توانسته اند زیرساخت های منطقه را بهبود بخشیده و به اقتصاد خود رونق دهند. به ما جاده ها و مدارسی را نشان دادند که برای سایر ایالتهای "وفادار" به میانمار مایه حسادت خواهد بود.
اما مواد مخدر هنوز یک معضل بزرگ است. از آنچه که ما میتوانیم ببینیم به نظر میرسد تولید انبوه تریاک متوقف شده ولی مواد مخدر ممکن است حالت پنهانی پیدا کرده باشد.
سازمان ملل متحد و وزارت خارجه آمریکا در گزارشهای خود ادعا میکنند که ایالت وا به یکی از بزرگترین مراکز تولید قرصهای متامفتامین بدل شده است. بازدید از کارگاههای تولید این قرصها جزیی از برنامه دیدار ما نیست. ولی با اصرار مراقبان خود را قانع کردیم تا به ما اجازه دهند با لی سن لو وزیر دادگستری مصاحبه کنیم.
در کمال تعجب او خیلی بیپرده با ما صحبت کرد. او گفت متامفتامین یک معضل جدی است و فقط طی سال جاری حدود ۲ تن از این قرصها کشف و ضبط شده است. او میگوید تقصیر خارجی هاست.
"ما ساکنان منطقه تولید این قرصها را بلد نیستیم. تمام موادی را که به کار برده میشود از چین، هند و تایلند آورده و در اینجا تولید میکنند. ما قربانی این وضعیت هستیم."
قبل از آنکه بتوانیم از او سئوالات بیشتری بکنیم مراقبان ما گوشزد میکنند که کار گزارشگری ما برای امروز به پایان رسیده است.
آن شب شیطنت به سراغمان آمد. تفریح را رها کردیم، با دست به سر کردن مراقبان و بدون راهنما به خیابانهای پانگسان مرکز ایالت سرک کشیدیم.
برخلاف بسیاری دیگر از بازارهای حیات وحش مغازه های ایالت وا بسیار لوکس هستند
خیلی زود برایمان روشن شد که علاقه مردم وا به فعالیتهای غیرقانونی فقط به مواد مخدر محدود نمیشود. تقریبا در تک تک خیابانها، مغازه فروش اجزا جانوران در حال انقراض وجود داشت.
از دندان ببر و عاج فیل گرفته تا پوست مورچه خوار آزادانه در این مغازهها فروخته میشوند. زن فروشندهای در یکی از این مغازهها به ما گفت اکثر مشتریان آنها چینی هستند و اجناسی را که میخرند به سادگی میتوان در آن سوی مرز به آنها تحویل داد.
وزیر خارجه ایالت وا گفت اجزا جانوران وحشی که در این ایالت به فروش میروند محصول منطقه وا نیستند و بسیاری از جنگلهای منطقه از مدتها پیش قطع شدهاند
مونگ لا، معروفترین بازار حیات وحش میانمار با اینجا فقط ۱۰۰ کیلومتر فاصله دارد. ولی نکته تعجبآور در مورد شهر پانگسان وضعیت مرتب و لوکس این بازار است.
این مغازهها نه دکههای دستفروشی بلکه بیشتر شبیه سوپر مارکت اجزا جانوران در حال انقراض هستند. راهی برای انتقال این محصولات به بازار پردرآمد چین که تا مدتی پیش کسی از آن اطلاع نداشت.
ما توانستیم پنهانی و با تلفن موبایل از این مغازهها فیلمبرداری کنیم و پس از بازگشت به یانگون آن را به نیک کاکس از صندوق جهانی حیات وحش (طبیعت) نشان دادیم.
او میگوید:"این نشان میدهد که از آنچه ما اطلاع داریم بازارهای بیشتری وجود دارد. دیدن بازاری با مغازههای لوکس که محصولات اعلایی از اجزای جانداران در حال انقراض را میفروشند ثابت میکند که این معضل به هیچ عنوان برطرف نشده است. هنوز هم تقاضای زیادی برای این محصولات وجود دارد و مردم برای خرید آنها پول زیادی دارند."
از نگاه مقامات ایالت وا جلوگیری از تجارت جانوران در حال انقراض مشکل آنها نیست. ژائو گو ان وزیر خارجه این ایالت گفت:"ما اینجا چنین جانورانی نداریم. ما تمام جنگلهای منطقه را برای کشت کائوچو قطع کردهایم. این فقط تجارت آزاد است."
این به خوبی وضعیت ایالت وا را تشریح میکند. در این ایالت، بدون تبعیت از قوانین کشوری و بین المللی، هر کاری که دلشان میخواهد انجام میدهند. و قصد ندارند آنرا تغییر دهند.
تاکنون تمامی اقدامات و طرحها برای جلب آنها به یک نظام فدرال در میانمار به شکست انجامیده است. هیئت نمایندگی ایالت وا که تحت فشار دولت چین در مذاکرات شرکت کرده بود در همان روز اول به بهانه اینکه کارتهای شناسایی اشتباهی به آنها داده شده با خشم مذاکرات را ترک کرد. پیام آنها کاملا روشن بود. مردم ایالت وا از وضعیت فعلی و آزادی خود کاملا خوشنودند.
منبع: بی بی سی